Castell Pencader

Math	mwnt, castell
Daearyddiaeth
Sir	Sir Gaerfyrddin
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	52.002482°N 4.267115°W
Statws treftadaeth	heneb gofrestredig, Henebion Cenedlaethol Cymru
Manylion
Dynodwr Cadw	CM070
[golygwch ar Wicidata]

Hen domen, neu fwnt, o'r Oesoedd Canol ydy Castell Pencader, heb y mur gwarcheidiol arferol, sef y “beili”. Lleoliad: ger pentref Pencader yng nghymuned Llanfihangel-ar-Arth, Sir Gaerfyrddin; cyfeiriad grid SN444362. Fe godwyd y rhan fwyaf o'r tomenni hyn yng Nghymru rhywdro rhwng degawdau olaf yr 11g ac ail hanner y 12g allan o bridd a charreg, gyda ffos o'u cwmpas fel rheol. Y Normaniaid ddaeth â'r math hwn o amddiffynfa o Ffrainc i wledydd Prydain a mabwysiadwyd y dechnoleg gan y Cymry.

Fe'i cofrestrwyd gan Cadw a chaiff ei adnabod gyda'r rhif SAM: CM070 .^[1]

Mae'r clwstwr mwyaf o'r tomennydd hyn drwy wledydd Prydain i'w weld yn ardal y gororau (neu'r Mers): sef Swydd Amwythig, Swydd Gaer, Swydd Henffordd, Powys a Sir y Fflint fel y caiff ei adnabod heddiw.^[2]

Eginyn erthygl sydd uchod am Sir Gaerfyrddin. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato