Ti sasao a Tomini–Tolitoli ket dagiti naisingasing a grupo dagiti pagsasao iti Golpo ti Tomini ken ti distrito ti Tolitoli idiay akin-amianan a probinsia ti Tengnga a Sulawesi, Indonesia. Daytoy ket saan pay a naipakita a dagiti dua a sanga ket as-asidegda iti tunggal amaysa kaniada ngem dagiti sabali a pagsasao ti Sulawesi, ngem daytoy ket kaaduan a manamnama iti daytoy a kaso.

Ti sumaganad a tentatibo a pannakaidasig ti sasao a Tomini–Tolitoli ket manipud iti Himmelmann (2001:20).

• Tolitoli
  • Totoli
  • Boano
• Tomini
  • Akin-amianan a Tomini
    • Ampibabo
    • Lauje
    • Tialo (Tomini)
    • Dondo
  • Akin-abagatan a Tomini
    • Balaesang
    • Pendau
    • Dampelas
    • Taje (Petapa)
    • Tajio

Ti Totoli ken Boano ket asidegda nga agkabagian ngem agbaliwda manipud kadagiti sabali a pagsasao kadagiti termino ti leksiko, ponolohia, ken dadduma pay a luglugar. Dagitoy dua a pagsasao ket mabalin a naimpluensiaan babaen ti sasao a Gorontaliko ken kaudian pay babaen ti sasao nga Abagatan a Sulawesi a kas ti Bugis ken Makassar (Himmelmann 2001:20).

Ti demograpia dita baba ket manipud iti Himmelmann (2001:18).

Laud nga Aplaya

• Balaesang: 3,200
• Pendau (Ndau): 3,200
• Dampelas (Dampal): 10,300
• Dondo: 13,000
• Totoli (Tolitoli): 25,000

Day anga Aplaya

• Taje (Petapa): 350
• Ampibabo-Lauje: 6,000
• Tajio (Kasimbar): 12,000
• Lauje (Tinombo): 38,000
• Tialo (Tomini): 30,000
• Boano (Bolano): 2,700

Dagup

145,000

• Nikolaus Himmelmann (2001), Sourcebook on Tomini–Tolitoli languages. Celebes.

Daytoy nga artikulo a mainaig iti sasao nga Austronesio ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy.

• k
• t
• u