|
10. maj/svibanj (10. 5.) je 130. dan godine po gregorijanskom kalendaru (131. u prijestupnoj godini).
Do kraja godine ima još 235 dana.
Događaji
- 1497. – Italijanski moreplovac Amerigo Vespuči krenuo na prvo putovanje u Novi svet. Prema latinskoj verziji njegovog imena nemački kartograf Martin Valdzemiler Novi svet nazvao Amerika, premda je novi kontinet 1492. otkrio Kristifor Kolumbo.
- 1655. – Britanci od Španije preuzeli Jamajku, pod španskom vlašću 161 godinu.
- 1774. – Luj XVI postaje kralj Francuske.
- 1844. – Načelnik Ministarstva prosvete u Vladi Srbije Jovan Sterija Popović uputio svim okružnim načelstvima dopis da se starine šalju u Narodni muzej. Taj datum smatra se danom osnivanja Narodnog muzeja u Beogradu, mada je akt o osnivanju donet u septembru.
- 1865. – Trupe Unije zarobile, u američkom građanskom ratu, predsednika Konfederacije Džefersona Dejvisa.
- 1871. – Francuska i Nemačka u Frankfurtu potpisale sporazum kojim su Alzas i Lorena ustupljeni Nemcima.
- 1877. – Rumunija proglašava nezavisnost od Turske.
- 1881. – Krunisan rumunski kralj nemačkog porekla Karol I Hoencolern, prvi kralj Rumunije.
- 1923. – Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca i Grčka sklopile Konvenciju o osnivanju Slobodne zone u Solunu, kojom je na 50 godina Kraljevini SHS pripala carinska uprava. Novi aranžman Jugoslavija i Grčka potpisale 1975. u Atini, s važnošću od 10 godina.
- 1933. – U Berlinu, ispred Rajhstaga, nacisti spalili više od 25.000 knjiga Marksa, Frojda, Brehta, Ajnštajna i naveli da počinje novo razdoblje u istoriji nemačke kulture.
- 1940. –.
- 1941. – Hitlerov zamenik Rudolf Hes spustio se padobranom u Škotsku u nameri da počne mirovne pregovore i uhapšen.
- 1945. – Drugi svetski rat: Sovjetske trupe zauzele Prag. Saveznici preuzeli Rangun od Japanaca.
- 1954. – Bil Hejli i Komete izdaju „Rock Around the Clock“, prvu rokenrol ploču koja postiže prvo mesto na muzičkim top listama.
- 1960. – Američka nuklearna podmornica "Triton" završila putovanje oko sveta koje je trajalo 84 dana.
- 1981. – Fransoa Miteran postao predsednik Francuske pobedivši u drugom krugu Valerija Žiskara Destena.
- 1988. – SAD stavile veto na rezoluciju Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija kojom je Izrael osuđen zbog invazije na jug Libana.
- 1993. – Više od 200 tajlandskih radnika poginulo u požaru koji je zahvatio fabriku igračaka u provinciji Nakon Patom.
- 1994. –.
- 1995. – Svetska zdravstvena organizacija u Ženevi saopštila da bi uzročnik smrtonosne epidemije u Zairu mogao biti virus "ebola".
- 1997. – U zemljotresu u istočnom Iranu poginulo najmanje 1.560 ljudi.
- 1999. – Brazil formalno dozvolio politički azil svrgnutom predsedniku Paragvaja Raulu Kubasu i njegovoj porodici.
- 2001. – Skupština Jugoslavije ratifikovala Sporazum o specijalnim, paralelnim vezama s Republikom Srpskom koji su 5. marta u Banjaluci potpisali predsednik Jugoslavije Vojislav Koštunica i predsednik RS Mirko Šarović.
- 2002. – Bivši agent FBI Robert Hansen osuđen u SAD-u na doživotnu robiju zbog prodaje strogo poverljivih dokumenata Rusiji.
- 2003. – Sud u Jemenu osudio na smrt Abeda Abdula Razaka Kamela zbog ubistva tri američka baptistička misionara i ranjavanje jednog, u decembru 2002. u jednoj bolnici u gradu Džibla.
.
Rođenja
- 1760. – Klod Žozef Ruže de Lil, francuski oficir koji je 1792. napisao reči i melodiju francuske himne "Marseljeza".( † 1836.).
- 1788. – Augustin Jean Fresnel, francuski fizičar († 1827.).
- 1824. – Miloš Mile Dimitrijević, srpski pravnik, političari predsednik Matice srpske (†1896.).
- 1838. – Džon Vilks But, američki glumac, atentator na Abrahama Linkolna (†1865.).
- 1876. – Ivan Cankar, slovenski književnik.
- 1890. – Alfred Jodl, nemački general. (†1946.).
- 1894. – Dimitri Tjomkin, američki kompozitor i dirigent.
- 1899. – Fred Astaire, američki plesač, glumac i pjevač.
- 1922. – Miodrag B. Protić, srpski slikar, likovni kritičar, teoretičar i istoričar umetnosti 20. veka u Srbiji i Jugoslaviji († 2014.).
- 1931. – Ettore Scola, talijanski režiser.
- 1950. – Miodrag Krstović, srpski glumac.
- 1952. – Vanderlei Luxemburgo, brazilski nogometni izbornik i igrač.
- 1955. – Mark Dejvid Čepmen, ubica Džona Lenona.
- 1957. – Sid Vicious, britanski pjevač.
- 1960. – Bono Vox, irski kantautor.
- 1965. – Linda Evangelista, kanadski top-model.
- 1968. – Emilija Kokić, hrvatska pjevačica.
- 1969. – Zoran Primorac, hrvatski stolnotenisač i trener.
- 1969. – Dennis Bergkamp, nizozemski nogometaš.
- 1971. – Denis Krivošljikov, bivši ruski rukometaš i reprezentativac.
- 1972. – Miloš Milošević, bivši profesionalni hrvatski plivač , a sada trener.
- 1972. – Christian Wörns, umirovljeni njemački nogometaš.
- 1974. – Sylvain Wiltord, umirovljeni francuski nogometaš i reprezentativac.
- 1980. – Kiril Lazarov, makedonski rukometaš.
.
Smrti
- 1290. – Rudolf II Habsburški, austrijski i štajerski vojvoda od 1282. do 1283. (* 1270.).
- 1774. – Luj XV, kralj Francuske. (*1710).
- 1829. – Thomas Young, engleski fizičar, liječnik i astronom (* 1773.).
- 1849. – Kacušika Hokusaj, jedan od naznačajnih japanskih umjetnika (* 1760.).
- 1923. – Ulderiko Donadini, hrvatski kniževnik (* 1894.).
- 1928. – Ivan Merz, istaknuti laik u svjedočenju Evanđelja (* 1896.).
- 1977. – Džoan Kroford, američka glumica. (* 1905).
- 1977. – James Jones, američki književnik (* 1921.).
- 1979. – Ita Rina, jugoslovenska filmska glumica između dva svetska rata. (*1907).
- 1979. – Antun Augustinčić, hrvatski kipar (* 1900.).
- 2002. – Iv Rober, francuski glumac i režiser.
- 2003. – Milan Vukčević, jugoslovenski hemičar i sastavljač šahovskih problema (* 1937)
.
Blagdani/Praznici
.
Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar
Information related to 10. 5. |
