Torpedowce typu Springeren

„Havkatten” podczas II wojny światowej
Kraj budowy	Dania
Użytkownicy	Kongelige Danske Marine
Stocznia	Orlogsværftet, Kopenhaga
Wejście do służby	1917-1920
Wycofanie	1940-1949
Zbudowane okręty	10
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 93 tony pełna: 109 t
Długość	38,5 metra
Szerokość	4,25 m
Zanurzenie	2,74 m
Napęd	1 maszyna parowa potrójnego rozprężania o mocy 2000 KM 2 kotły, 1 śruba
Prędkość	24,6 węzła
Zasięg	425 Mm przy prędkości 14 węzłów
Załoga	24
Uzbrojenie	2 działa kal. 57 mm (2 x I) 2 wt kal. 450 mm (2 x I)

Torpedowce typu Springeren – duńskie torpedowce z okresu międzywojennego i II wojny światowej. W latach 1916–1920 w stoczni Orlogsværftet w Kopenhadze zbudowano dziesięć okrętów tego typu. Jednostki weszły w skład Kongelige Danske Marine w latach 1917–1920. W 1929 roku sześć jednostek przebudowano na trałowce. Trzy okręty skreślono z listy floty w 1940 roku, a podczas wojny cztery zostały samozatopione, trzy zostały zdobyte przez Niemców, a jeden internowano w Szwecji. Ocalałe z wojny okręty zostały wycofane ze służby w latach 1946-1949.

Od końca XIX wieku Duńska Marynarka Wojenna rozwijała klasę torpedowców, początkowo budowanych według wzorów zagranicznych. W 1907 roku zbudowała na licencji francuskiego Normanda w kopenhaskiej stoczni niewielki torpedowiec „Ormen”, a w kolejnych latach krótkie serie po trzy większe okręty typów Søridderen, Tumleren i Hvalrossen^[1]. Po wybuchu I wojny światowej, w której Dania pozostała neutralna, zaszła konieczność doposażenia marynarki w dużą liczbę nowych tańszych torpedowców. Projekt okrętów typu Springeren, opracowany w Danii, bazował na zbudowanym na licencji Normanda w 1907 roku torpedowcu „Ormen”^[1]. Okręty były od początku przestarzałe, jednak niski koszt budowy zaowocował zbudowaniem dużej serii jednostek^[2] .

Wszystkie torpedowce typu Springeren zostały zbudowane w stoczni Orlogsværftet w Kopenhadze^[1][2] . Stępki okrętów położono w latach 1916-1919 i w tych samych latach zostały zwodowane^[2] .

Okręty typu Springeren były niewielkimi torpedowcami o długości całkowitej 38,5 metra, szerokości 4,25 metra i zanurzeniu 2,74 metra^[1][2] . Wyporność standardowa wynosiła 93 tony, zaś pełna 109 ton^[2] . Okręty napędzane były przez maszynę parową potrójnego rozprężania o mocy 2000 KM, do której parę dostarczały dwa kotły^[1][2] . Jednośrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 24,6 węzła^[1][2] . Okręty zabierały zapas 15 ton węgla, co zapewniało zasięg wynoszący 425 Mm przy prędkości 14 węzłów^[2] .

Okręty wyposażone były w dwie wyrzutnie torped kalibru 450 mm: stałą na dziobie i obrotową na pokładzie^[2] [3]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły dwa pojedyncze 6-funtowe działa pokładowe kalibru 57 mm L/40 M1885^[2] [3][a].

Załoga pojedynczego okrętu składała się z 24 oficerów, podoficerów i marynarzy^[1][2] .

Torpedowce typu Springeren były sukcesywnie przyjmowane do służby w Kongelige Danske Marine w latach 1917–1920^[2] . W 1929 roku pierwszych sześć jednostek przebudowano na trałowce, pozbawiając je pokładowych wyrzutni torped i instalując wyposażenie trałowe^[2] [b]. Pierwsze dwie jednostki („Støren” i „Søhunden”) zostały wycofane ze służby w czerwcu 1940 roku, już po zajęciu Danii przez Niemcy^[1][2] . Podczas próby zajęcia duńskiej floty 29 sierpnia 1943 roku, trzy okręty zostały zdobyte przez Niemców, zaś cztery zostały samozatopione, z tego trzy w kopenhaskim porcie^[2] [4]. Jedynie „Havkatten” zdołał uciec i został internowany w Szwecji^[1][2] . Po zakończeniu wojny ocalałe cztery okręty powróciły do Danii, lecz zostały skreślone z listy floty w latach 1946-1949^[1][4].

• Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
• Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
• Ivan Gogin: SPRINGEREN torpedo boats (1917-1920). Navypedia. [dostęp 2018-08-28]. (ang.).
• Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1934. London: Sampson Low, Marston & Co., 1934. (ang.).