Samuel Donder (zmarł po 1914 r.) — mazurski działacz oświatowy, poeta ludowy oraz korespondent i propagator biblioteczek Towarzystwa Czytelni Ludowych.

Urodził się we wsi Lipińskie, w powiecie piskim^[1]. W latach 1882–1884 współpracował z „Gazetą Lecką”, do której pisywał wierszowane korespondencje. Poruszał w nich problem germanizacji szkolnictwa, migracji zarobkowej Mazurów do niemieckiej Westfalii. W 1884 roku rozpoczął współpracę z Janem Karolem Sembrzyckim, który wydawał czasopismo „Mazur”. Po upadku „Mazura” Samuel Donder pisywał swoje artykuły i wiersze do „Mazura Wschodnio-Pruskiego” redagowanego również przez Sembrzyckiego oraz kolejno do ełckiej „Gazety Ludowej” (od 1896) i do szczycieńskiego „Mazura” (od 1906 roku)^[2].

Był aktywnym działaczem Mazurskiej Partii Ludowej. Występował przeciwko antypolskim wystąpieniom^[3], choć jego działalność ograniczała się do pozyskiwania jak największego poparcia mazurskich działaczy z MPL w wyborach do Sejmu Pruskiego i pielęgnowania kulturalnej spuścizny Mazurów. Nie opowiadał się za powstaniem niezależnego państwa polskiego^[4].

Jego bratem był Jan Donder, również poeta i publicysta, a przede wszystkim działacz oświatowy.

• Tadeusz Oracki: Rozmówiłbym kamień ...: z dziejów literatury ludowej oraz piśmiennictwa regionalnego Warmii i Mazur w XIX i XX wieku. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1976.
• Wojciech Wrzesiński: Wokół stereotypów Polaków i Niemców. Tom 79. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2010. ISBN 978-83-229-0549-4.
• Andrzej Staniszewski: Rok pruski: życie codzienne wsi polskiej na przełomie XIX i XX w. w świetle korespondencji prasowych. Wrocław: Wyższa Szkoła Pedagogiczna, 1995. ISBN 978-83-85513-51-3.