Azas beldesi Азас сумузу (Tıva Türkçesi)
Азасский сумон (Rusça)
Üst idare Toju kojuunu
Ülke	Tuva
Kojuun	Toju kojuunu
sum	Azas sumu
İdare
• yönetici	Aldın-Kıs Baraan
Yüzölçümü
• Toplam	27,21 km²
Nüfus
• Toplam	1.412
Zaman dilimi	UTC+07.00 (DAZD)

Azas sumu (Tuva Türkçesi:Азас сумузу) — Tuva Cumhuriyeti'nde Toju kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.^[1][2][3]

Beldenin tek nüfuslu yerleşim yeri ve yönetim merkezi — Adır Kejig köyüdür.

Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır. Tıva'da köy ve kasaba türü yerleşimler için ködee suur denilmektedir. İlçe, belediye, belde türüne karşılık olarak ise sum, rayon adlandırmaları kullanılır. Tıva'da eski dönemlerden kalma idari birim adları halen kullanılmaktadır. Eskiden bu adlandırmalar şöyle idi.

• 10 ailelik yer — arban,
• 150 kişi üzeri — sumon(sum,sumu),
• 2 ve daha fazla sum — hoşun (kojuun).

Şimdi Tıva Cumhuriyeti'nde idari bölge birimleri ve belediyeleri (kırsal yerleşim statüsünde) sumu, sumon olarak adlandırılıyor.

Yöre Toju Tıvalarının tarihi mekanıdır. Toju halkı kendisine Tuga, Tuĥa (туга, туха) demektedir.

1949'da, ren geyiği hayvancılığı konusunda uzmanlaşmış "Sovyet Tuva" (daha sonraki adı "Toora-Hem" Kolhoz) kolektif çiftliği kuruldu.

Adır-Kejig Ortaokulu 1951 yılında açıldı. Şimdi yaklaşık 200 Adırkejigli var. Toju Tıvalarının eşsiz kültürünün korunması için 2500 kişilik küçük bir halkın gönüllü temsilcileri var. Vatanseverlik ruhuyla yetiştiriliyorlar.

Adır-Kejig'te Ak, Kol, Baraan sülaleleri yaşamaktadır. Moskova'da 2014 yılında 9'uncu Kuzey, Sibirya ve Uzak Doğu "Göçebe Kuzey" Yerli Halkları Festivali'nde Tojuların heyetinde Adır-Kejig okulunun dans grubu da yer almıştır.

Yerleşim yeri, Toju havzasında Toora-Hem akarsuyu yakınında yer almaktadır. Kuzeybatısında Çedi-Höl adında bir göl vardır.

Sokakları

Azas, Ançı, Arat, Torluk, Malçın, Serekey, Çadamba.

Mesafe

Kojuun merkezi Toora-Hem ile: 8 km.

Tıva Cumhuriyetinin başkenti Kızıl ile: 147 km.

En yakın yerleşim yerleri

Toora-Hem 8 km, Saldam 9 km, İy 19 km.

İklim

Toju kojuunun tüm bölgesi gibi Kuzey Bölgesi iklimi görülür.

Toplam Nüfusu 2002^[4] yılında 1119 iken 2020 yılı — 1412kişi.^[5]

Yıllara göre kişi sayısı:

eğitim

«Ödügen» Yatılı Okulu

«Raduga» Anaokulu

Adır-Kejig Orta Öğretim Okulu

kültür

Okul müzesi; Toju Türklerinin tarihi geçmişini yansıtan renkli öğeler bulunmaktadır.

idari faaliyetler

Köy yönetimi.

Belde yönetimi.

tarım

ren geyiği hayvancılığı

Yerel otoyol vardır.

• Адыр-Кежиг Wikimapiada
• Resmi Coğrafi Adlar kataloğu 3 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.