Warszawskie Towarzystwo Cyklistów

Warszawskie Towarzystwo Cyklistów (1886)
Państwo	Polska
Siedziba	ul. Jerzego Waldorffa 34; 01-494 Warszawa
Data założenia	1886
Prezes	Jan Bestry
Nr KRS	0000703243
Data rejestracji	2017
brak współrzędnych
	Multimedia w Wikimedia Commons

Warszawskie Towarzystwo Cyklistów (WTC) – towarzystwo sportowe z siedzibą w Warszawie, założone w 1886 z inicjatywy Edwarda Chrapowickiego w celu upowszechniania kolarstwa.

Towarzystwo zostało reaktywowane w 2017 roku pod nazwą Warszawskie Towarzystwo Cyklistów (1886) z siedzibą przy ul. Jana Karola Chodkiewicza 7 w Izabelinie C.

Historia

Warszawskie Towarzystwo Cyklistów powstało w 1886^[1]. W pierwszych latach działalności było organizacją elitarną^[2]. Dostęp nowych członków był ograniczony przez skomplikowany system przyjmowania oraz wysokie składki członkowskie. Władze klubu wywodziły się ze środowisk arystokratycznych. Członkami byli m.in.: Bolesław Prus, Henryk Sienkiewicz, Wacław Gąsiorowski, Zygmunt Chełmicki, Władysław Jabłonowski^[3]. Pierwsza siedziba towarzystwa znajdowała się na rogu ulic Koszykowej i Kaliksta (Śniadeckich), i tam odbywały się treningi kolarskie^[4].

Oprócz kolarstwa rozwijały się koła: gimnastyczne, strzeleckie, szermiercze, koło śpiewacze (od 1892) i od 1904 orkiestra dęta. W latach 1918–1939 istniały sekcje: piłki nożnej, hokejowa, motorowa, wioślarska, łyżwiarska i lekkoatletyczna.

W czasie bitwy warszawskiej w sierpniu 1920 Warszawskie Towarzystwo Cyklistów zorganizowało pluton łącznikowy liczący około sześćdziesięciu kolarzy^[5]. Pluton ów podlegał bezpośrednio Wojskowemu Gubernatorstwu Warszawy, i miał zapewnić łączność Gubernatorstwa z oddziałami walczącymi na przedpolach miasta^[5]. Wchodzący w skład plutonu kolarze dostarczyli na front łącznie około czterystu rozkazów, niekiedy do oddziałów oddalonych od stolicy o około czterdzieści-pięćdziesiąt kilometrów^[5]. Przy ograniczonych możliwościach łączności, członkowie Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów mieli odegrać „ważną rolę w sprawnej komunikacji” między dowództwem artylerii Wojskowego Gubernatorstwa Warszawy a oddziałami na froncie, „działając bezpośrednio w trudnych warunkach dynamicznie zmieniającego się frontu”^[5].

W 1923 zrzeszało ponad 700 członków.

Prezesami WTC byli: hr. August Potocki, hr. Edward Chrapowiecki, Adam Zakrzewski, ks. Seweryn Czetwertyński, Henryk Nakoniecznikoff, Rowmund Piłsudski i Seweryn Słajewski. Na przełomie XIX/XX wieloletnim wiceprezesem był Antoni Fertner^[3].

Od 1891 WTC dzierżawiło teren na Dynasach przy ul. Oboźnej 1/3, gdzie powstał obiekt klubowy z torem kolarskim^[2]. Od 1920 tor z ziemnego przebudowano na betonowy. W 1921 środku toru stworzono boisko do piłki nożnej. Na terenie znajdowały się również kort tenisowy i hala z drewnianym torem kolarskim. W 1937 obiekty rozebrano po wypowiedzeniu w 1936 przez właściciela terenu umowy dzierżawy gruntów.

Po okresie II wojnie światowej WTC wznowiło działalność w 1946. W 1950 zostało włączone do struktur klubu KS Kolejarz-Polonia jako jego sekcja kolarska. Działalność ponownie reaktywowano w 1957.

W 1987 założono, jedną z pierwszych w Polsce, sekcję triathlonu. W 1989 działacze WTC byli współzałożycielami Polskiego Związku Triathlonu.

Galeria

Siedziba Warszawskiego Towarzystwa cyklistów na Dynasach
Tor wyścigowy na Dynasach
Poświęcenie nowego Klubu cyklistów na Dynasach
Siedziba Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów w 1897
Wyścig kolarski na torze na Dynasach w okresie międzywojennym

Upamiętnienie

W grudniu 2020 na ścianie siedziby Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów odsłonięto tablicę upamiętniającą udział członków Towarzystwa w bitwie warszawskiej 1920^[5].

Przypisy

↑ Wodniacy, cykliści, piłkarze. Sport w przedwojennej Warszawie. Warszawa: Fundacja Ośrodka Karta, 2012, s. 81. ISBN 978-83-61283-68-3.
↑ ^a ^b Stefan Kieniewicz: Warszawa w latach 1795–1914. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 289.
↑ ^a ^b Jubileusz warszawskiego Tow. cyklistów. „Nowości Illustrowane”. Nr 4, s. 15-16, 27 stycznia 1912.
↑ Jan Stanisław Bystroń: Warszawa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1977, s. 269.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Członowie Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów – upamiętnieni – Warszawa, 18 grudnia 2020. ipn.gov.pl. [dostęp 2020-12-20].

Bibliografia

Bartłomiej Kaczorowski: Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994. ISBN 83-01-08836-2.
Robert Gawkowski: Encyklopedia klubów sportowych Warszawy i jej najbliższych okolic w latach 1918-39. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2007, s. 219-222. ISBN 978-83-235-0382-8.

Linki zewnętrzne

[1] Wodniacy, cykliści, piłkarze. Sport w przedwojennej Warszawie. Warszawa: Fundacja Ośrodka Karta, 2012, s. 81. ISBN 978-83-61283-68-3.

[Kieniewicz289-2] Stefan Kieniewicz: Warszawa w latach 1795–1914. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 289.

[NI-3] Jubileusz warszawskiego Tow. cyklistów. „Nowości Illustrowane”. Nr 4, s. 15-16, 27 stycznia 1912.

[4] Jan Stanisław Bystroń: Warszawa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1977, s. 269.

[wtcipn-5] Członowie Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów – upamiętnieni – Warszawa, 18 grudnia 2020. ipn.gov.pl. [dostęp 2020-12-20].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]