System ODRA 1305 w Muzeum Historii Komputerów i Informatyki w Katowicach. Widoczne elementy (od lewej do prawej strony): jednostka centralna, drukarka wierszowa, pamięć taśmowa, jednostka obsługi pamięci na taśmie papierowej, dziurkarka kart perforowanych, dwa napędy pamięci na wymiennych dyskach magnetycznych.
Architektura komputera wzorowana była na komputerze ICT 1900 z roku 1964; ODRA 1305 umożliwiała używanie standardowego oprogramowania ICL, włączając w to system operacyjny GEORGE 3, kompilatory i istniejące programy[1].
Po zaprzestaniu produkcji z przyczyn politycznych w roku 1986 na rzecz komputerów RIAD, w 1988 roku opracowano emulator Odry 1305 o nazwie OS 5.01 VS1 lub VM, co umożliwiało uruchamianie na maszynach RIAD „odrowskich” systemów E6RM albo GEORGE 3, a tym samym możliwość korzystania z bogatego oprogramowania[2].
Jedyne działające w Polsce jednostki komputera ODRA 1305 znajdują się w Muzeum Historii Komputerów i Informatyki. Obie jednostki w ekspozycji Muzeum Historii Komputerów i informatyki zostały uruchomione 10 lat po ich wyłączeniu w PKP Lublin Tatary, a tutaj można zobaczyć jak działa komputer ODRA 1305 po ponownym uruchomieniu.
Nieczynne jednostki jednostki centralne ODRA 1305, czytnik – dziurkarka taśmy CDT325-1, jednostka taśmowa PT3M, moduł DW-403, klawiatura oraz kilkadziesiąt taśm z programami znajduje się w Muzeum Kolejnictwa w Jaworzynie Śląskiej. Statyczne ekspozycje znajdują się także w Narodowym Muzeum Techniki w Warszawie, oraz w Muzeum Inżynierii i Techniki w Krakowie.
półprzewodnikowa 24-bitowa z korekcją pojedynczych błędów i wykrywaniem wielokrotnych (kod Hamminga), dodana w ramach modernizacji; 25 bit – bit parzystości
od 32 do 256 kilosłów (po modernizacji maszyny z Hutmenu i kolejowej stacji rozrządowej Wrocław Brochów otrzymały dwa „banki” po 512 kilosłów)
kanał Jednolitego Systemu służący do współpracy JC Odra 1305 z urządzeniami peryferyjnymi RIAD – jeden kanał, opcjonalnie
szafa dodatkowa:
kanały znakowe (zewnętrzne) – 7 kanałów
kanały autonomiczne (zewnętrzne) – 4 kanały
kanały Jednolitego Systemu – 3 kanały zamiennie z kanałami autonomicznymi zewnętrznymi
masa:
JC ważyła 280–350 kg (zależnie od wyposażenia)[4],
cały system mógł ważyć ponad 7,5 Mg (zależnie od wyposażenia)[5]
Nie jest do końca jasne, ile sztuk komputera wyprodukowano. Pojawiająca w publikacjach się ilość 346 sztuk jest wartością niepewną, gdyż w Narodowym Muzeum Techniki w Warszawie znajduje się jednostka o numerze seryjnym 426, co sugeruje produkcje przekraczającą ilość podaną w oparciu o inne artykuły w sieci. Według danych zgromadzonych przez Muzeum Historii Komputerów i Informatyki w Katowicach, ilość wyprodukowanych JC 1305 mogła przekraczać 460 sztuk[6].
Jeden z ostatnich komputerów Odra 1305, wyprodukowany przed 30 laty przez Elwro został 18 lipca 2003 wyłączony na zawsze. Przez 30 lat służył we wrocławskiej fabryce Hutmen. Kiedyś w dziale informatycznym Hutmenu pracowało 60 osób, obecnie 6 na wymienionym nowoczesnym sprzęcie komputerowym. Odra działała podobno bezawaryjnie, zużywały się tylko części i odmawiała włączenia kiedy w pomieszczeniu było za zimno, trafiła do powstającego muzeum przemysłu dolnośląskiego. Odra pracująca poprzednio w Hutmenie znajduje się w skansenie kolejnictwa w Jaworzynie Śląskiej, któremu obecni właściciele chcą nadać szerszy charakter muzeum zabytków techniki[8]
?
lato 2006 r.
PKP, Ostróda
Do lata 2006 roku PKP w Ostródzie używały maszyny cyfrowej Odra 1305. Prawdopodobnie w całości zezłomowana.
Do 1 kwietnia 2010 roku przedostatnia Odra 1305 pracowała na stacji towarowej Wrocław Brochów. Maszyna służyła do zdalnej inwentaryzacji składów i zestawiania pociągów towarowych. Jeden z zespołów systemu ODRA 1305 obecnie jest wyeksponowany jako monument w Gdańskim Parku Naukowo Technologicznym
1974 r.
1 maja 2010 r., 9:18
PKP, Lublin Tatary
1 maja 2010 roku o godzinie 9:18 została wyłączona ostatnia w Polsce działająca maszyna tego typu. Była nią Odra 1305 z JC 1305M[9], zainstalowana na stacji Lublin Tatary[10]. Komputer został wyłączony i zastąpiony przez system korzystający z sieci Internet[11]. Maszyna przypominała wielką szafę, a nie powszechnie znany komputer typu PC. Zajmowała 40 m². Na początku produkcji takie modele zamiast dysku twardego miały szpule z taśmami magnetycznymi. Taka pamięć taśmowa miała ok. 7 MB pojemności (sto tysięcy razy mniejszą niż ma teraz wiele komputerów domowych)[12].
Uzupełnienie: na stacji Lublin Tatary były dwie JC systemu Odra 1305, jedna z nich została odkupiona przez Muzeum AGH w 2011[9], a obecnie po odrestaurowaniu jest prezentowana w trybie pracy[13] w Muzeum Historii Komputerów i Informatyki w Katowicach.
Jednostka centralna: MarekM.BarabaszMarekM., Odra 1305 [filmy], Film Prezentacja Odry 1305 część 1 zawiera komentarz, www.youtube.com [dostęp 2018-12-10].
