Marcos Portugal

Portogallo

Imię i nazwisko	Marcos António da Fonseca Portugal
Data i miejsce urodzenia	24 marca 1762 Lizbona
Pochodzenie	portugalskie
Data i miejsce śmierci	7 lutego 1830 Rio de Janeiro
Instrumenty	organy
Gatunki	muzyka poważna, muzyka klasycystyczna
Zawód	kompozytor, dyrygent
Multimedia w Wikimedia Commons

Marcos António da Fonseca Portugal, też Portogallo (ur. 24 marca 1762 w Lizbonie, zm. 7 lutego 1830^[a] w Rio de Janeiro)^[1] [2] – portugalski kompozytor i dyrygent.

Został ochrzczony jako Marcos, syn Manuela Antónia da Ascenção i Joaquiny Teresy Rosy, w dzieciństwie i młodości nazywany Marcos António. Odrzucił nazwisko ojca, przybierając nazwisko protektora rodziny – José Correia da Fonseca Portugal^[1] [2].

6 sierpnia 1771 został przyjęty do Seminário da Patriarcal w Lizbonie, gdzie studiował kompozycję u João de Sousy Carvalho; uczył się tam także śpiewu i gry organowej^[2]. W latach 1783–1785 pracował jako śpiewak i organista kościelny. W tym czasie rozpoczął działalność kompozytorską^[1] . W latach 1785–1792 był dyrygentem Teatro do Salitre w Lizbonie^[1] [3] . W 1792, jako stypendysta dworu królowej Marii I, wyjechał do Neapolu, gdzie komponował i wystawiał opery i operetki, cieszące się dużym powodzeniem. Jego opera La confusione della somiglianza była wystawiana w także Dreźnie, Mediolanie, Wiedniu i Berlinie^[1] .

Po powrocie od Lizbony w 1800 został kierownikiem i pierwszym kapelmistrzem kapeli królewskiej oraz dyrektorem Teatro Nacional de São Carlos, którą to funkcję sprawował przez 10 lat. Gdy w listopadzie 1807 wojska Napoleona weszły do Lizbony Portugal nie wyjechał razem z rodziną królewską do Brazylii, tylko pozostał w kraju i nadal prowadził Teatr. W tym czasie finał jego kantaty La speranza został zaadaptowany na portugalski hymn narodowy i pełnił tę funkcję do 1834^[b]. W styczniu 1811 Portugal wraz ze swoim bratem Simão (kompozytorem muzyki kościelnej) wyjechał do Rio de Janeiro i dołączył do królewskiego dworu. Tam ponownie objął stanowisko kierownika i pierwszego kapelmistrza kapeli dworskiej, znacznie podnosząc poziom wykonawczy zespołu muzycznego i operowego^[1] [3] . W 1813 został dyrektorem nowo otwartego Teatro São João, w którym wystawiał również swoje opery i utwory sceniczne^[3] .

Po śmierci królowej Marii I skomponował w 1817 hymn aklamacyjny dla króla Jana VI^[3] . Jego utwór Hino da independência skomponowany dla uczczenia uzyskania przez Brazylię niepodległości, został po raz pierwszy wykonany 12 października 1822^[3] .

Podczas pobytu w Brazylii Portugal ciężko się rozchorował i nie wrócił już do ojczyzny. Zmarł w Rio de Janeiro w 1830^[1] .

Portugal komponował przede wszystkim utwory sceniczne różnego rodzaju: opery (seria i buffa), operetki, farsy, burleski, intermezza do tekstów głównie portugalskich i włoskich, utrzymanych w powszechnie wówczas panującym stylu szkoły neapolitańskiej trzeciej generacji^[1] . Styl włoski cechuje również jego pieśni, utwory wokalno-instrumentalne i kompozycje o charakterze religijnym^[1] [3] .

• Katarzyna Morawska: Portugal Marcos. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 8: Pe–R część biograficzna. Kraków: PWM, 2004. ISBN 83-224-0837-4. (pol.).
• David Cranmer: Portugal Portogallo, Marcos António (da Fonseca). W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. P. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).

• Marcos Portugal w bazie AllMusic (ang.)
• Marcos Portugal – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
• Marcos Portugal w bazie Discogs.com (ang.)
• Dyskografia Marcos Portugal w bazie MusicBrainz (ang.)