De Spartathlon is een hardloopwedstrijd over 246 kilometer, die jaarlijks de laatste vrijdag van september en de daaropvolgende zaterdag wordt gehouden in Griekenland.
Geschiedenis
In 1982 probeerde men uit te vinden, of de afstand van Athene naar Sparta (246 km) binnen de 36 uur gelopen kon worden (zoals boodschapper Phidippides 490 jaar voor Christus tijdens de eerste Perzische Oorlog gedaan zou hebben). John Foden en zijn team reconstrueerde zo goed als mogelijk de oorspronkelijke route, aan de hand van geschriften van Herodotus.
Een groep Engelseatleten liep in 1983 de gereconstrueerde route; dit was het begin van een van de klassiekers voor ultra-marathonlopers. In 1984 werd de "International Spartathlon Association" (I.S.A.) opgericht, die ieder jaar dit evenement in september organiseert. Om mee te mogen doen moet een ultra-atleet de voorafgaande twee en half jaar minimaal 100 km binnen de 10 uur gelopen hebben of een van de andere toelatingscriteria te hebben volbracht. Bij de race wordt een tijdslimiet van 36 uur gehanteerd. Aan de race is geen prijzengeld verbonden.
Jan-Albert Lantink uit Borne is de hoogst genoteerde Nederlandse deelnemer bij de mannen. In 2010 eindigde hij op de tweede plaats in een tijd van 23 uur, 31 minuten en 22 seconden. Andere top-3 finishers zijn Ron Teunisse en Cees Verhagen. Bij de vrouwen haalde Léonie van den Haak met een tweede plaats in 2012 (28:42:36) de hoogste Nederlandse notering en de snelste tijd.
Sinds de eerste wedstrijd hebben in totaal 50 Nederlanders en 60 Belgen de Spartathlon uitgelopen (peildatum 2024). Voor alle finishers, zie de tabellen hieronder. De Griek Yiannis Kouros won viermaal de wedstrijd. Hierbij liep hij de vier beste tijden, waaronder het toenmalige parcoursrecord van 20 uur en 25 minuten. Drie decennia stond hij te boek als mister Spartathlon en leken zijn records onaantastbaar, tot de Griek Fotis Zisimopoulos in 2021, 2022, 2023 én 2024 met overmacht won en in 2023 het parcoursrecord met meer dan een half uur verbeterde naar 19 uur en 55 minuten.
In 2012 (de heetste editie tot nog toe) haalden slechts 72 van de 336 gestarte deelnemers de finish binnen de tijdslimiet. Hier waren twee Nederlanders en twee Belgen bij.
Route
Het parcours heeft de voet van de Akropolis in Athene als startpunt. De route volgt asfaltwegen langs de kust tot aan het kanaal van Korinthe en buigt dan af naar het zuiden, dwars door het schiereiland Peloponnesus, langs een aantal historische plaatsen als Oud-Korinthe en Nemea. Na 160 km wordt de ruim 1.200 meter hoge Sangaspas beklommen en afgedaald; dit is tevens het enige onverharde deel van de route. Het eindpunt is het standbeeld van koning Leonidas in Sparta, bekend van de slag bij Thermopylae. De omstandigheden zijn meestal zeer warm (30 graden is vrij normaal) en er is weinig tot geen schaduw. Onderweg zijn er 74 verzorgingsposten met water en voeding. Een aantal van deze posten heeft een tijdslimiet die de loper moet halen om nog door te mogen lopen. Ondersteuning door eigen verzorgers is alleen toegestaan op een tiental vooraf aangegeven punten. Pacers zijn niet toegestaan.
Toelatingseisen
Om aan de Spartathlon van 2022 mee te mogen doen, moest aan minimaal een van de volgende eisen voldaan worden in 2020, 2021 of 2022 (t/m 25 februari):
De deelnemer moet succesvol een Spartathlon hebben uitgelopen onder de 36 uur.
De deelnemer heeft minimaal 120 km (man) of 110 km (vrouw) gelopen in een 12 uurswedstrijd.
De deelnemer heeft minimaal 180 km (man) of 170 km (vrouw) gelopen in een 24 uurswedstrijd.
De deelnemer heeft minimaal 280 km (man) of 260 km (vrouw) gelopen in een 48 uurswedstrijd.
De deelnemer moet eenmaal 100 km in minder dan 10 uur (man) of 10 uur 30 (vrouw) gelopen hebben.
De deelnemer moet eenmaal 100 Mijl in minder dan 21 uur (man) of 22 uur (vrouw) gelopen hebben.
De deelnemer heeft een non-stop wedstrijd van 200 km-220 km uitgelopen, binnen de 29 uur (man) of 30 uur (vrouw).
De deelnemer heeft een non-stop wedstrijd van meer dan 220 km uitgelopen, binnen de 36 uur (man) of 37 uur (vrouw).
De deelnemer heeft de Western State 100-Mile race uitgelopen, binnen de 24 uur (man) of 25 uur (vrouw).
De deelnemer heeft de UltraBalaton race (221 km) uitgelopen, binnen de 31 uur (man) of 32 uur (vrouw).
De deelnemer heeft de Badwater race uitgelopen, binnen de 39 uur (man) of 40 uur (vrouw).
De deelnemer heeft de Grand Union Canal race uitgelopen, binnen de 34 uur (man) of 35 uur (vrouw).
De deelnemer heeft de Sakura Michi 250 km-race uitgelopen, binnen de 36 uur.
De deelnemer heeft de Yamaguchi 100 Hagi-O-Kan Maranic 250-km race uitgelopen, binnen de 42 uur (man) of 43 uur (vrouw).
De deelnemer heeft de OLYMPIAN race uitgelopen (Anc. Nemea - Olympia), binnen de 28 uur.
De deelnemer heeft de Eychidios Hyperathlos 215-km race uitgelopen, binnen 33 uur (man) of 34 uur (vrouw)
De deelnemer heeft de Rodopi Advendurerun (ROUT) 100-mile race uitgelopen, binnen 32 uur (man) of 33 uur (vrouw)
De deelnemer heeft de Dolichos Race Delphi-Olympia 255-km race uitgelopen, binnen 42 uur (man) of 43 uur (vrouw)
De deelnemer heeft de VFUT Paranesti 100-mile race uitgelopen, binnen 32 uur (man) of 33 uur (vrouw)
De deelnemer heeft de Dromos Athanaton 142 km race uitgelopen, binnen 17 uur (man) of 18 uur (vrouw)
De deelnemer heeft de FROZEN PEAKS 261-km race uitgelopen, binnen 60 uur
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
