Mata a kasar Habasha
aspect in a geographic region (en)
Bayanai
Ƙaramin ɓangare na	mace
Facet of (en)	women's history (en)
Ƙasa	Habasha

An yi bincike da yawa game da mata a kasar Habasha. A tarihi, mata masu daraja da masu iko a kasar Habasha sun kasance bayyane a matsayin masu gudanarwa da mayaƙa. Wannan bai taba fassara zuwa wani fa'ida ba don inganta haƙƙin mata, amma yana nufin cewa mata za su iya gado da mallakar dukiya kuma suyi aiki a matsayin masu ba da shawara kan muhimman al'amuran al'umma da kabilanci. Har zuwa farkon karni na 20, Sarauniya Menen, matar Sarkin sarakuna Haile Selassie I, ta taka muhimmiyar rawa wajen gudanar da Daular Habasha. Workit da Mestayit masu mulki ga kananan 'ya'yansu maza an dauki alhakin lardunan su. Sun ci bashin hakkinsu ga dukiyar da aka sauka saboda wani nau'i na musamman na mallakar ƙasa wanda ke sa ran masu haya su yi aiki a matsayin 'yan bindiga ga masu mulki, ba tare da la'akari da jinsi ba. A shekara ta 1896, Empress Tayetu Betul, matar Sarkin sarakuna Menelik II, ta ba da shawara ga gwamnati kuma ta shiga cikin kare kasar daga mamayar kasar Italiya. Shahararrun mata masu mallakar ƙasa sun yi yaƙi da mamayewa ta biyu a shekara ta 1935 zuwa 41. Tare da taimakon masu ba da shawara a Turai, an cire mata a cikin aiki sojo da sha’a nin siyasa, har ma a matsayin masu ba da shawarar. Maimakon haka, an ƙuntata su ga aikin iyali da na gida na cigar da yara da dafa abinci. Tare da karuwar wakilcin mata a ilimi, sun fara yin aikin jinya, koyarwa, da sauran su wannan matsayi na tallafi. A cikin shekara ta alif dubu biyu da sha takwas 2018 zuwa shekara ta alif dubu biyu da sha tara 2019, sa hannunsu a hankali a cikin siyasar jihar yana ƙaruwa .^[1]

Kamar yadda yake a wasu al'ummomin gargajiya, a kasar Habasha, ana auna darajar mace dangane da rawar da take takawa a matsayin uwa da matar. Fiye da kashi 85 cikin dari na matan kasar Habasha suna zaune a yankunan karkara, a gidaje da suke aiki gona A cikin ƙauyuka, ana haɗa mata cikin tattalin arzikin karkara, wanda sau da yawa yana da aiki mai yawa kuma yana haifar da mummunan rauni ga kowa, gami da yara. Juyin Juya Halin kasar Habasha bai yi tasiri sosai ba a rayuwar matan karkara. Gyaran ƙasa bai canza matsayin zamantakewarsu da tattalin arziki ba, wanda aka kafa shi a cikin dabi'u da imani na gargajiya. Inganta yanayin tattalin arziki zai inganta yanayin rayuwar mata, amma canji na dindindin zai buƙaci canji a cikin halayen jami'an gwamnati da maza game da matsayin mata.