Mesosfera (geologia)Mesosfera lur planetaren geruza bat da, litosferaren eta astenosferaren azpian dagoena, eta kanpo nukleoaren gainetik. Gain mugak handipen bat erakusten du uhin sismikoen abiaduran eta dentsitatean 660 kilometroko sakoneran. Sakonera horretan ringuodita () deskonposatu egiten da Mg-Si duten perobskita eta magnetitan.[1] Erreakzio honek markatzen du goi-mantuaren eta behe-mantuaren muga. Neurri hori datu sismikoak eta presio altuko laborategiko esperimentuen arabera kalkulatzen da. Mesosferaren oinarrian D´´ zona dago, mantuaren eta nukleoaren arteko limitean dagoena, 2.700km-ko sakoneratik eta 2.900 km-ra dagoena (1.678->1796 milla).[1] Geruza sistemakLur planetaren barnean hainbat geruza beireizi ditzakegu, bi modutara banatzen direnak, geruzen dinamikan eta konposizio kimikoetan oinarritzen direnak. Geruzen dinamikan oinarrituta:
Geruzen konposizio kimikoan oinarrituta:
PropietateakLurraren geruza honek 2230 kilometroko luzera du gutxi gorabehera, 660. kilometrotik 2900. kilometrora arte. Mesosfera eta nukleoaren arteko muga Gutenberg-en etenunea da, mesosferako zonalde honetan tenperatura eta presio altuak daudenez dauden arren arrokak fase solidoan daude, jasaten duten presio handiek tenperaturaren igoera deuseztatzen duelako, eta honen ondorioz mesosfera astenosfera baino zurrunagoa da. Mesosferan gehien aurkitu daitezkeen materialak oxigenoa (O), silizioa (Si), burdina (Fe), magnesioa (Mg) eta sufrea (S) dira. Mesosferan bi zati nabarmen banatu daitezke, goi mesosfera eta behe mesosfera. Lehenegoak goi mesosfera nahiko zurruna da, baino astenosferatik oso hurbil dagoenez oraindik zeinbait material plastiko ditu, baina sakonerarekin arroken dentsitatea handitzen da, azpigeruza honek 100km-ko lodiera du. Ondoren behe mesosfera dago, guztiz zurruna eta solidoa dena, azpigeruza honek 2100km-ko lodiera du, eta denstistate handiko arrokak daude, oso zurruna denez lurrikarak sortzea ezinezkoa izan beharko luke, arrokak presioaren eraginez ezin direlako apurtu.[2] HistoriaMesosfera izena plaken tektonikaren aurretik datorren izen bat da, eta Reginald Aldworth Daly Harbard unibertsitateko geologiako irakasleak esleitu zuen 'mesospheric shell' termino zaharragotik.[3] Erreferentziak
Kanpo estekak |
Portal di Ensiklopedia Dunia