Moel Tryfan

Math	copa, bryn
Daearyddiaeth
Sir	Gwynedd
Gwlad	Cymru
Uwch y môr	429 metr
Cyfesurynnau	53.0823°N 4.2185°W
Cod OS	SH5153256195
Manylion
Amlygrwydd	102.6 metr
Rhiant gopa	Mynyddfor
Cadwyn fynydd	Eryri
Statws treftadaeth	Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig
Manylion
[golygwch ar Wicidata]

Mynydd bychan yn Eryri ger pentrefi Rhosgadfan, Y Fron a Betws Garmon yng ngogledd Gwynedd yw Moel Tryfan (1400' / 427 m). Ni ddylid ei gymysgu a'r mynydd adnabyddus Tryfan, ger Llyn Ogwen (cyfeirir at y mynydd hwnnw mewn ambell hen lyfr fel "Moel Tryfan").

Gellid ystyried Moel Tryfan fel parhad gorllewinol o'r Mynydd Mawr, a wahanir oddi wrtho gan fwlch llydan. Ar lethrau deheuol a dwyreiniol y mynydd ceir olion sylweddol o'r chwareli llechi a fu mor brysur yno yn y gorffennol, yn cynnwys Chwarel Moel Tryfan a Chwarel Alexandra (Cors y Bryniau).

Mae Kate Roberts yn sôn am y mynydd a'r ardal yn ei chyfrol hunangofiannol Y Lôn Wen.

Cafodd yr awdur Dic Tryfan ei lysenw o'r mynydd.

Aeth Charles Darwin i fyny Moel Tryfan yn 1842. Mewn llythyr i J.D. Hooker, 25 Awst 1863, soniodd Darwin bod y daeraregwr arloesol Charles Lyell wedi dod o hyd i "Trimmers Arctic shells on Moel Tryfan". Adroddodd Joshua Trimmer iddo ddarganfod darnau maluriedig o molwsgiaid morol ar Moel Tryfan. Dadleuodd bod eu presenoldeb yn dangos iddynt gael eu dyddodi pan fu copa Moel Tryfan tan ddŵr y môr (Trimmer 1831). Er i Darwin wneud gwaith maes ar y foel hon yn 1842, ni chanfu'r cyfryw folwsciaid^[1]

• Rhestri copaon a sut y cânt eu dosbarthu
• Rhestr mynyddoedd Cymru
• Rhestr o gopaon Cymru
• Rhestr Mynyddoedd yr Alban dros 2,000'

• Clwb Mynydda Cymru
• Lleoliad ar wefan Streetmap Archifwyd 2016-03-07 yn y Peiriant Wayback
• Lleoliad ar wefan Get-a-map^{[dolen farw]}

Eginyn erthygl sydd uchod am Wynedd. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato