Dalier Sylw

Enghraifft o:	Cwmni Theatr Cymraeg
Dyddiad cynharaf	1988
Gwlad	Cymru
Iaith	Cymraeg
Dod i ben	2000

Cwmni Theatr Gymraeg oedd Dalier Sylw a fu'n weithgar rhwng 1988 a 2000. Sefydlwyd y cwmni yng Nghaerdydd ym 1988 gan Bethan Jones, Peter Edwards, Siôn Eirian ac Eryl Huw Phillips, i ateb yr angen am gwmni theatr Cymraeg yn y brifddinas.^[1] Datblygodd i fod yn un o'r cwmnïau theatr mwyaf blaenllaw yng Nghaerdydd, yn cyflwyno gwaith mewn lleoliadau arbennig ac yn teithio ledled Cymru. Bu'r cwmni yn flaenllaw mewn llwyfannu rhai o ddramâu newydd dramodwyr Cymraeg yn y 1990au; dramodwyr fel Meic Povey - Wyneb Yn Wyneb (1993), Fel Anifail (1995) a Tair (1998); Siôn Eirian - Epa Yn Y Parlwr Cefn (1994); Geraint Lewis - Y Cinio (1995) a John Owen a Gareth Miles.

Amcanion artistig y cwmni oedd

• comisiynu dramâu a chyfiethiadau newydd gan awduron cyfoes Cymraeg
• llwyfannu cynyrchiadau gweledol, heriol a dramâu testunol
• datblygu gwaith dwy-ieithog.

Ymfalchïodd Dalier Sylw mewn darparu cyfleoedd cyson i ddramodwyr Cymreig gael datblygu gwaith newydd; gwaith fu'n ran blaenllaw yn y broses o ddatblygu'r theatr Gymraeg, gan ddarparu ffocws ar gyfer diwylliant Cymreig yng Nghaerdydd a thu hwnt i'r ffin.

Dathlodd y Cwmni ei ddegfed penblwydd cyn dod i ben yn 2000.^[2] Gadawodd Dalier Sylw waddol hynod o werthfawr o sgriptiau cyhoeddedig Cymraeg - rhai ohonynt wedi'u cyhoeddi ar y cyd â'r CAA.

Mae'r dramodydd Meic Povey yn rhoi'r bai am derfyn y cwmni ar y penderfyniad i gyflwyno dramâu Saesneg, fel ddigwyddodd yn hanes Theatr yr Ymylon ym 1980: "Digwyddodd yr un peth i Dalier Sylw, cwmni arloesol iawn yn y nawdegau, yn llwyfannu dramâu gwreiddiol yn y Gymraeg dan arweiniad cadarn Bethan Jones. Oddeutu 2000, esblygodd yn Sgript Cymru, cwmni dwyieithog, [...] Yn sgil yr esblygiad teimlais i'r arlwy Cymraeg fynd bron yn eilbeth." ^[3]

• Bethan Jones

• Adar Heb Adenydd (Mai 1989) drama Gymraeg gyntaf Ed Thomas^[4]
• Dadl Dau (Tach 1989)

• 1990
  • Bermo Yn Y Nos (Mawrth 1990) William Owen Roberts; cyfarwyddwr Peter Edwards; cynllunydd Angharad Roberts; cast: Phil Reid, Bethan Dwyfor, Alun Elidir a Judith Humphreys.
  • Hunllef Yng Nghymru Fydd (Haf 1990) Gareth Miles; cyfarwyddydd Bethan Jones;
  • Largo Desolato (Tach 1990) Vaclav Havel cyf Sion Eirian; cyfarwyddydd Bethan Jones;

• 1991
  • Y Bacchai (Hyd 1991) Euripides cyf Gareth Miles; cast: Huw Garmon, Owen Garmon, Noel Williams, Christine Pritchard, Geoffrey Morgan, Gareth Morris, Alun Elidyr, Lisa Palfrey, Grug-Maria Davies, Sian Summers, Siân Rivers, Nerys Lloyd, Rhian Davies a Nia Medi
  • Mysgu Cymyle (Mawrth 1991) Branwen Cennard
• 1992
  • Simone Weil - Y Forwyn Goch (Haf 1992) Menna Elfyn; cyfarwyddydd Bethan Jones;
• 1993
  • Wyneb Yn Wyneb (1993) Meic Povey; cyfarwyddydd Bethan Jones; cast Danny Grehan, Dafydd Dafis ac Olwen Rees.
  • i - Jim Cartwright (1993) cyf John Owen
• 1994
  • Calon Ci (1994) Gareth Miles ar ôl Mikhail Bulgakov; cyfarwyddydd Bethan Jones;
  • Epa Yn Y Parlwr Cefn (1994) Siôn Eirian; cyfarwyddydd Bethan Jones;
• 1995
  • Y Cinio (1995) Geraint Lewis; cyfarwyddydd Bethan Jones;
  • Fel Anifail (1995) Meic Povey; cyfarwyddydd Bethan Jones; cast Owen Garmon a Christine Pritchard.
  • The Language Of Heaven (1995) Geraint Lewis
• 1996
  • Meindiwch Eich Busnes (1996) Geraint Lewis
  • Croeso Nôl (1996) Tony Marchant cyf John Owen
  • Y Groesffordd (1996) Geraint Lewis drama hir fuddugol
• 1997
  • Bonansa (1997) Meic Povey
  • Ffrwyth Llafur (1997) - dramâu buddugol Eisteddfod Genedlaethol Bro Dinefwr 1996; Spam Man Dafydd Llewelyn Jones a Cnawd Aled Jones Williams
  • Mayosata (1997) Sera Moore Williams
• 1998
  • Y Cinio (1998) Geraint Lewis (ail-deithio)
  • Tair (1998) Meic Povey - Drama Gomisiwn Eisteddfod Genedlaethol Bro Ogwr 1998; cyfarwyddydd Bethan Jones; cast: Lisabeth Miles, Betsan Llwyd a Catrin Powell
• 1999
  • Y Madogwys (1999) Gareth Miles

• • Radio Metropole (2000) William Owen Roberts

Eginyn erthygl sydd uchod am Gymru. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.