Baile a' Mhanaich

Math	pentref
Poblogaeth	530
Daearyddiaeth
Sir	Ynysoedd Allanol Heledd
Gwlad	Yr Alban
Cyfesurynnau	57.47°N 7.38°W
Cod OS	NF775555
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Pentref ar ynys Beinn na Faoghla yn awdurdod unedol Na h-Eileanan Siar (Ynysoedd Allanol Heledd), yr Alban, yw Baile a' Mhanaich^[1] (Saesneg: Balivanich).^[2]

Yn 2001 roedd y boblogaeth yn 443 gyda 74.94% o’r rheiny wedi’u geni yn yr Alban a 18.06% wedi’u geni yn Lloegr.^[3]

Mae'n bosibl bod yr enw sy'n golygu "tref y mynach" yn ymwneud â mynachlog a sefydlwyd yma o bosibl mor gynnar ag yn ystod y 6g. Dichon fod Teampall Chaluim Chille, eglwys hynafol a gysegrwyd i Sant Colum Cille, yn rhan o'r fynachlog hon; mae ei olion i'w gweld i'r de o'r pentref hyd heddiw.^[4] Daeth awyrfa i'r gogledd, a adeiladwyd yn ystod yr Ail Ryfel Byd, yn ganolfan reoli ar gyfer cyfres rocedi Ynysoedd Heledd, a sefydlwyd ym 1957 ar anterth y Rhyfel Oer. Mae bellach yn leoliad Maes Awyr Benbecula.

Yn 2001 roedd 207 mewn gwaith. Ymhlith y prif waith yn y gymuned roedd:

• Amaeth: 0.97%
• Cynhyrchu: 4.83%
• Adeiladu: 9.18%
• Mânwerthu: 12.08%
• Twristiaeth: 5.31 %
• Eiddo: 14.01%

Ers i'r hen ysgol gynradd gael ei difrodi'n arw yn ystod storm, mae plant o Balivanich a'r cymunedau cyfagos wedi bod yn mynychu Ysgol newydd Balivanich (Sgoil Bhaile a' Mhanaich) ers mis Awst 2011. Mae tua 140 o fechgyn a merched 1 – 12 oed yn cael gofal. ar gyfer neu a addysgir yno mewn 3 dosbarth cyn-ysgol a 6 dosbarth ysgol gynradd. Mae ysgol uwchradd wedi'i lleoli yn nhref gyfagos Liniclate.

Mae Maes Awyr Benbecula (Port Adhair Bheinn na Fadhla) (IATA : BEB , ICAO: EGPL ) wedi ei leoli ar ymyl gogleddol y pentref. Y gweithredwr yw'r Highlands and Islands Airports Limited sydd wedi'i leoli yn Inverness.

Mae gweithrediadau'n cynnwys hediadau wedi'u hamserlennu i'r Mainland (Inverness trwy Stornoway a Glasgow International) a hediadau cargo drwy'r post. Yn ogystal, mae'r maes awyr yn cael ei ddefnyddio, oherwydd ei leoliad canolog yn agos i'r ysbyty, fel man glanio ar gyfer hofrenyddion achub ac awyrennau.^[5] Defnyddir peth tir hefyd i'r Awyrlu Brenhinol ail-lenwi â thanwydd ac at ddibenion trafnidiaeth a logisteg.

Eginyn erthygl sydd uchod am Yr Alban. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato