اک ہیپلوگروپ سنگل کروموسوم دا اک گروپ ہُندا اے، یا واحد ڈی این اے معیار (Standard) ، جو مشترکہ آباؤ اجداد دا اشتراک کردے نيں۔ انہاں دے تمام ورژن وچ یکساں تغیر (Mutation) ہُندا اے۔
ہیپلو گروپ ہزاراں سال پرانی گہری آبائی اصلیت نوں ظاہر کردے نيں۔
یہ سو فیصد درست نتیجہ نئيں دیندے، سائنسداناں دی نويں تھیوریز آنے دے بعد پرانی تھیوریز دی افادیت ختم ہو جاندی اے، انسانی بساط دے مطابق اس اُتے کم جاری اے بہرحال اس توں کافی کچھ تحقیق وچ مدد سکدی اے، [۱]
خیال کيتا جاندا اے کہ ہیپلو گروپ A دا ایشیا وچ اج توں تقریباً ۳۰٬۰۰۰-۵۰٬۰۰۰ سال پہلے آغاز ہويا سی۔ اس دا آبائی ہیپلو گروپ، ہیپلو گروپ N سی۔ پر، ہیپلو گروپ A نال تعلق رکھنے والے مائٹوکونڈریل جینومز دا موجودہ تنوع ہیپلوگروپ این وچ اس دے نیڑے ترین آؤٹ گروپس توں انحراف دی ڈگری دے لحاظ توں کم اے، جو ایہ دسدا اے کہ ہیپلو گروپ A دے موجودہ ممبران کسی ایسی کمیونٹی نال تعلق رکھدے نيں۔ جو تقریباً ۲۰٬۰۰۰ سال پہلے اک خطے bottleneck توں نکلیا سی۔
Ancestral Haplogroup
Haplogroup A (Hg A)
Haplogroup B (Hg B)
یہ تمام مالیکیول آبائی ہیپلو گروپ دا حصہ نيں۔ کسی وقت آبائی مالیکیول وچ اک میوٹیشن واقع ہويا، "میوٹیشن A"، جس نے اک نواں نسب پیدا کیا. بعد وچ ، اک نواں میوٹیشن، میوٹیشن B، ہیپلوگروپ A لے جانے والے اک شخص وچ واقع ہويا۔ میوٹیشن B دی تعریف ہیپلوگروپ B۔ ہیپلوگروپ B ہیپلوگروپ A دا ذیلی گروپ اے۔ دونے ہیپلو گروپ A تے B آبائی گروپ دے ذیلی گروپ نيں۔
↑میوٹیشن at simple.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Takehiro SATO, Tetsuya AMANO, Hiroko ONO et al., "Mitochondrial DNA haplogrouping of the Okhotsk people based on analysis of ancient DNA: an intermediate of gene flow from the continental Sakhalin people to the Ainu", Anthropological Science Vol. 117(3), 171–180, 2009.
↑Haplogroup_A at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_B at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_C at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_CZ at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_D at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_E at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_F at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_G at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_H at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_I at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_J at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_K at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Macro-haplogroup_L at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_M at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_N at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_O at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_P at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_Q at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_R at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_S at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_T at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_U at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_V at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_W at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_X at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_Y at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑Haplogroup_Z at en.m.wikipedia.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])