شنیانگ جی-۶، با نام صادراتی اف-۶ و نام ناتو: فارمر (دهقان)، مدل چینی هواپیمای جنگندهمیگ-۱۹ است. این جنگنده ۱۵۴۰ کیلومتر (۱٫۴۵ ماخ) سرعت بیشینه، ۱۷٬۹۰۰ متر سقف پرواز و حدود ۶۴۰ کیلومتر شعاع عملیاتی داشت و برای ۱۰۰ ساعت پرواز (حدود ۱۰۰ سورتی) پیش از انجام اورهال بر روی آن ساخته شده بود.
تاریخچه
میگ-۱۹ نخستین جنگنده مافوق صوتشوروی بود که از سال ۱۹۵۵ وارد ارتش این کشور شد و قابلیتهای مشابهی با هواپیمای اف-۱۰۰ سوپرسیبر آمریکاییها داشت. میگ-۱۹ هرچند پس از مدت کوتاهی از فعالیت در ارتش شوروی خارج شد و جای خود را به هواپیماهای پیشرفتهتر داد اما چابکی، قدرت چرخش و سلاح قدرتمند آن توجه چینیها را به خود جلب کرده و موجب شد تا آنها از سال ۱۹۵۸ تا ۱۹۸۱ به تولید مدلی از این هواپیما اقدام کرده و آن را به کشورهای دیگری نیز صادر کنند. مدل چینی میگ-۱۹ که در کشورهای دیگر به اف-۶ فارمر شهرت یافت، در سال ۲۰۰۵ در چین از فعالیت جنگی خارج شد. چینیها همچنین یک جنگنده مخصوص حمله به زمین و پشتیبانی هوایی با نام نانچانگ کیو-۵ را بر اساس بدنه اف-۶ فارمر طراحی کردند. اف-۶ به عنوان جنگنده ای با عمر استفاده محدود ساخته شده و بعد از فقط صد ساعت پرواز بایستی اورهال کامل بر روی آن انجام شود.
آمریکاییها در سال ۱۹۶۵، همزمان با جنگ ویتنام، پس از پروازهای آزمایشی محرمانه با یک اف-۶ ارتش پاکستان به این نتیجه رسیدند که اف-۶ و میگ-۱۹ نسبت به جنگنده مدرنتر و قدرتمندتر میگ-۲۱ روسها و همینطور مدل قدیمیتر میگ-۱۷، و مدل چینی آن جی-۵، در نبرد نزدیک هوایی تواناتر است. آنها معتقد بودند که سرعت بالاتر میگ-۲۱ که با موتورهای پیشرفتهتر توربوجت به دست میآمد، برخلاف تصور اولیه، در جنگ هوایی کاربردی ندارد چون تقریباً تمام جنگهای هوایی آن دوران در سرعتهای زیر صوت رخ میداد و اف-۶ (و نتیجتاً میگ-۱۹) مانورپذیرتر از میگ-۲۱ و شتاب آن هم برای جنگ هوایی کافی است.
تاریخچه کاربرد
در مجموع ارتشهای ۱۵ کشور از این جنگنده استفاده کردهاند که از میان آنها دو کشور میانمار و کرهشمالی هنوز در حال استفاده از آن هستند. در جنگهای متعدد نیز از این هواپیما استفاده شدهاست:
جنگهای هند و پاکستان: نیروی زمینی پاکستان از این جنگنده بین سالهای ۱۹۶۵ تا ۲۰۰۲ استفاده میکرد. پاکستانیها ۱۴۰ مورد اصلاح برای بهینهسازی این هواپیما در عملیاتهای شناسایی و پشتیبانی نزدیک هوایی انجام دادند. جنگندههای پاکستانی در جنگ سال ۱۹۷۱ هند و پاکستان ۶ موفقیت هوایی تأییدشده را ثبت کردند که یکی از آنها در مقابل هواپیمای پیشرفتهتر میگ-۲۱ بود. ۵ اف-۶ نیز در این جنگ از دست رفت که ۳ فروند آن بر اثر پدافند زمینی، یکی در جنگ هوایی و یکی بر اثر آتش خودی بود.
جنگ اتیوپی و سومالی: نیروی هوایی سومالی در این جنگ از جی-۶ استفاده میکرد اما با توجه به قدرت بالاتر اتیوپیاییها که از خلبانان کوبایی استفاده میکردند، به سختی شکست خورده و ۷۵ درصد نیروی هوایی انها نابود شد.
جنگ ایران و عراق: در این جنگ هر دو کشور مجهز به جی-۶ بودند. ایران در سال ۱۹۸۱ تعداد ۱۶ فروند اف-۶ فارمر را به چین سفارش داد و بین سالهای ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۴ دریافت کرد. بر اساس برخی گزارشها تعداد اف-۶های تحویل داده شده ۲۲ یا ۲۵ فروند بودهاست و با واسطه از کره شمالی دریافت شد. عراق نیز ۴۰ فروند جی-۶ را در سالهای ۱۹۸۲ و ۸۳ با واسطه از مصر یا اردن خریداری کرد.[۲] هر دو کشور از این هواپیما بیشتر برای حمله به اهداف زمینی استفاده میکردند.
ایران ۱۶ فروند اف-۶ فارمر را در سال ۱۹۸۱ به چین سفارش داد و بین سالهای ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۴ دریافت کرد. بر اساس برخی گزارشها تعداد اف-۶های تحویل داده شده ۲۲ یا ۲۵ فروند بوده و با واسطه از کره شمالی دریافت شد. هیچکدام از آنها فعال نیستند.