Τα αραβικά της Τυνησίας ή τυνησιακά αραβικά (تونسي (ακούστε) / Τούνσι,[2][3], ISO 639-3: aeb,[4]Ethnologue: aeb, Glottolog: tuni1259) είναι ομάδα αραβικών διαλέκτων της γλωσσικής οικογενείας των αραβικών Μαγκρέμπ τα οποία σύμφωνα με στοιχεία του 2014 χρησιμοποιούνται από 11,5 εκατομμύρια ομιλητές στην Τυνησία και τυνησιακή διασπορά.[5][6]Η γραφή της γίνεται κυρίως με χρήση του αραβικού αλφαβήτου, ενώ ανεπίσημα αλλά πολύ συχνά χρησιμοποιείται η λατινική γραφή στα ηλεκτρονικά μέσα.
Ενώ τα τυνησιακά αραβικά είναι δύσκολα στην κατανόηση για τους άλλους ομιλητές αραβικών γλωσσών στην βόρεια Αφρική, δεν είναι σχεδόν καθόλου αντιληπτά στους ομιλητές των αραβικών της Μέσης Ανατολής.[7] Η πολυγλωσσία που υπάρχει τόσο εντός της Τυνησίας όσο και στην τυνησιακή διασπορά, οδηγεί στην εναλλαγή γλώσσας μεταξύ των ομιλητών -κυρίως των λογίων και γενικότερα των ανωτέρων τάξεων-[12] όπου χρησιμοποιούνται παράλληλα και γαλλικές, αγγλικές, τυποποιημένα αραβικά ή και άλλες γλώσσες στον καθημερινό λόγο.[12] Για παράδειγμα πολλοί Τυνήσιοι όταν ερωτώνται πως είναι, λένε "ça va?" (γαλλικά για το πως είσαι;) αντί για το καθαρά αραβικό شنية أحوالك šnīya aḥwālik (σνίγια αχβαλίκ).[13]Κυρίως στα τεχνικά θέματα οι περισσότερες λέξεις που χρησιμοποιούνται είναι γαλλικές και αγγλικές, ενώ σε άλλες περιπτώσεις κάποιες παλαιότερες λέξεις οι οποίες είχαν παρθεί από τα γαλλικά και ιταλικά έχουν αντικατασταθεί από λέξεις των τυποποιημένων αραβικών.[12][14]
Επίσης γλωσσικά συγγενή με τα τυνησιακά αραβικά είναι τα μαλτέζικα,[15] των οποίων η προέλευση είναι από τα τυνησιακά και σικελοαραβικά.[16][17]
Ταξινόμηση
Γεωγραφική κατανομή των τυνησιακών αραβικών διαλέκτων (2015).[18][19]
Η άμεσα αντιληπτή διαφορά μεταξύ των τυνησιακών αραβικών και των τυποποιημένων αραβικών είναι η εκτεταμένη χρήση λέξεων λατινικής και βερβερικής ετυμολογίας στα τυνησιακά αραβικά, καθώς και πολλές που έχουν παρθεί από τα ιταλικά, ισπανικά, γαλλικά, τουρκικά, ή και ελληνικά -Κοινή-.[11]Γενικά, σχετικά με την χρήση ξενόγλωσσων λέξεων, υιοθετούνται στην χρήση με την αρχική μορφή τους, και μετά από πολλά έτη μεταλλάσσονται έτσι ώστε να συμπίπτουν με την γενική τυνησιακή φωνολογία με αραβικούς ήχους.[32] Για παράδειγμα, η γαλλική λέξη apartement (απαρτεμάντ, διαμέρισμα) έγινε برتمان buṛtmān (μπουρτμάν), ενώ η ιταλική pacco (πάκο, δέμα) έγινε باكو bakū.[33]
Στα τυνησιακά αραβικά, κάποιες νέες λέξεις και δομές σχηματίστηκαν μέσω της συνένωσης δύο λέξεων ή και περισσοτέρων.[2] Σχεδόν όλες οι λέξεις που χρησιμοποιούνται σε ερωτήματα εμπίπτουν στην περίπτωση αυτή.[2] Οι λέξεις αυτές αρχίζουν ή τελειώνουν με τον ήχο š ή āš όπως παρακάτω:[2][22]
↑Hammarström, Harald· Forkel, Robert· Haspelmath, Martin· Bank, Sebastian, επιμ. (2016). «Tunisian Arabic». Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History.
↑ 6,06,1(Γαλλικά) Baccouche, T., Skik, H., & Attia, A. (1969). Travaux de Phonologie, parlers de Djemmal, Gabès et Mahdia. Tunis: Cahiers du CERES.
↑ 7,07,1(Γαλλικά) Tilmatine Mohand, Substrat et convergences: Le berbére et l'arabe nord-africain (1999), in Estudios de dialectologia norteafricana y andalusi 4, pp 99–119
↑(Ισπανικά) Corriente, F. (1992). Árabe andalusí y lenguas romances. Fundación MAPFRE.
↑Borg and Azzopardi-Alexander Maltese (1997:xiii) "The immediate source for the Arabic vernacular spoken in Malta was Muslim Sicily, but its ultimate origin appears to have been Tunisia. In fact, Maltese displays some areal traits typical of Maghrebi Arabic although during the past 800 years of independent evolution it has drifted apart from Tunisian Arabic".
↑Borg, Albert J.; Azzopardi-Alexander, Marie (1997). Maltese. Routledge. (ISBN0-415-02243-6).
↑Gibson, M. (2002). Dialect levelling in Tunisian Arabic: towards a new spoken standard. Language Contact and Language Conflict Phenomena in Arabic, 24-40.
↑Jabeur, M. (1987). A sociolinguistic study in Rades, Tunisia. Unpublished PhD dissertation. Reading: University of Reading.
↑Language Contact and Language Conflict in Arabic, By Ritt-Benmimoun, Veronika (ed.) p25
↑(Γαλλικά) Vanhove, M. (1998). De quelques traits préhilaliens en maltais. Aguade et al., ed, 97–108.
↑Ritt-Benmimoum, V. (2014). The Tunisian Hilal and Sulaym dialects: A Preliminary Comparative Study. Proceedings of the IXth Conference of AIDA. pp. 351–360
↑Maamouri, M. (1967). The Phonology of Tunisian Arabic. Ithaca: Cornell University.
↑Bacha, S., Ghozi, R., Jaidane, M., & Gouider-Khouja, N. (2012, July). Arabic adaptation of Phonology and Memory test using entropy-based analysis of word complexity. In Information Science, Signal Processing and their Applications (ISSPA), 2012 11th International Conference on (pp. 672–677). IEEE.
↑ 37,037,137,2(Ιταλικά) Cortelazzo, M., & Zolli, P. (1988). Dizionario etimologico della lingua italiana. Zanichelli.
↑(Ισπανικά) Real Academia Española (2014). Diccionario de la lengua española. Planeta Publishing.
↑ 39,039,139,239,339,439,539,6Glare, P. G. (1982). Oxford latin dictionary. Clarendon Press. Oxford University Press.
↑Bourdieu, P. (1977). A theory of practice. (Trans. R. Nice). Cambridge University Press.
Σχετική βιβλιογραφία
Stevens, Paul B. 1974. French and Arabic bilingualism in North Africa, with special reference to Tunisia: a study of attitudes and language use patterns. 373pp.
Inglefield, P. L. and K. Ben-Hamza and T. Abida. 1970. Tunisian Arabic basic course. Bloomington: Bloomington. 356pp.
Metoui, M. 1989. Contribution à la phonétique et phonologie arabe: étude acoustique et articulatoire des voyelles du parler de Tunis. (Wissenschaftliche Schriften im wissenschaftlichen Verlag, Reihe 3: Beiträge zur Sprach- und Literaturwissenschaft, 104.) Idstein (Deutschland). iv+268pp.
Σικελοαραβική (εξαφανισμένη γλώσσα η οποία είναι η βάση της μαλτέζικης γλώσσας η οποία παρότι βασίζεται στα αραβικά δεν ταξινομείται ως μέλος των αραβικών γλωσσών)
