Lübeck

Math	dinas fawr, dinas Hanseatig, prif ganolfan ranbarthol, bwrdeistref trefol yr Almaen, urban district in Schleswig-Holstein
Poblogaeth	219,044
Pennaeth llywodraeth	Jan Lindenau
Cylchfa amser	UTC+01:00, UTC+2
Gefeilldref/i	Kawasaki, Klaipėda, Szczecin, La Rochelle, Kotka, Fenis, Wismar, Bergen, Spokane, Bwrdeistref Gotland
Daearyddiaeth
Sir	Schleswig-Holstein
Gwlad	Yr Almaen
Arwynebedd	214.21 km²
Uwch y môr	13 ±1 metr
Gerllaw	Bay of Lübeck, Trave, Elbe–Lübeck Canal, Wakenitz
Yn ffinio gyda	Ostholstein, Stormarn, District of Duchy of Lauenburg, Ardal Nordwestmecklenburg, Krummesse
Cyfesurynnau	53.8697°N 10.6864°E
Cod post	23552–23570
Pennaeth y Llywodraeth	Jan Lindenau
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Dinas yn nhalaith Schleswig-Holstein yng ngogledd yr Almaen yw Lübeck. Hi yw ail ddinas y dalaith o ran poblogaeth, gyda phoblogaeth o 213,983 yn 2005. Cyhoeddwyd canol hanesyddol y ddinas yn Safle Treftadaeth y Byd gan UNESCO yn 1987.

Sefydlwyd Lübeck fel Liubice gan y Slafiaid yn yr 8g, ond yn 1138 llosgwyd hi. Yn 1143, ail-sefydlwyd y ddinas gan y tywysog Almaenig Adolf II o Holstein. Gwnaed hi yn ddinas rydd o fewn yr Ymerodraeth Lân Rufeinig gan yr ymerawdwr Ffrederic II yn 1226.

Datbygodd Lübeck i fod yn ddinas bwysicaf y Cynghrair Hanseataidd ac yn brifddinas answyddogol y Cynghrair. Yn y cyfnod hwnnw, enillodd y llysenw "Carthago y Gogledd".^[1] Yn 1937, dan Adolf Hitler, collodd y ddinas ei hanibyniaeth a dod yn rhan o dalaith Schleswig-Holstein.

• Heinrich Mann, awdur
• Thomas Mann, awdur
• Paul Helwig, seicolegydd a dramodydd
• Willy Brandt, gwleidydd, Canghellor Gorllewin yr Almaen